تأثیر رعایت اصول تولید خوب در صنایع غذایی با GMP

GMP سنگ بنا و فونداسیون یک معماری اصولی برای بهداشت مواد غذایی است.
روش‌های مطلوب تولید یا به عبارت دیگر GMP، مخفف عبارت Good Manufacturing Practice می‌باشد. این اصول به توضیح می‌پردازند که چگونه باید محصولات غذایی به صورت ایمن و با کیفیت تولید شوند. در این مقاله به بررسی اهمیت رعایت اصول GMP در صنایع غذایی خواهیم پرداخت.
تأثیر رعایت اصول GMP در صنایع غذایی
کیفیت بهتر محصولات
یکی از اصول اساسی GMP در صنایع غذایی، بهبود کیفیت محصولات است. با رعایت این اصول، مواد اولیه و فرآورده‌های نهایی مورد بازرسی دقیق قرار می‌گیرند. این اقدام به افزایش کیفیت محصولات و کاهش خطاهای تولیدی منجر می‌شود.
تولید محصولات ایمن‌تر و سالم‌تر
رعایت اصول GMP باعث ایجاد محصولات ایمن‌تر و سالم‌تر می‌شود. این اصول شامل تمیزی و بهداشت در فرآیند تولید و بسته‌بندی محصولات می‌شود. به این ترتیب، خطر انتقال بیماری‌ها یا آلودگی به محصولات به حداقل می‌رسد.

محیط کار بهتر
اجرای اصول GMP بهبود محیط کار را به همراه دارد. این اصول شامل مسائل مانند دسترسی به تجهیزات لازم، دستورالعمل‌های ایمنی، و تهویه مناسب محیط کار است. این تدابیر باعث افزایش راحتی کارکنان و بهبود شرایط روانی آنها می‌شود.
انگیزه و کارایی بالاتر کارکنان
رعایت اصول GMP با ترتیب دقیق و منظم کارها، بهبود انگیزه و کارایی کارکنان را ایجاد می‌کند. این اصول تدابیری را برای جلوگیری از خستگی، تنبلی و ناکارآمدی ارائه می‌دهند.
برخی اصول GMP در صنایع غذایی

1. منابع آلوده کننده: منابع بالقوه آلوده کننده نباید در اطراف محل‌های تولید وجود داشته باشد و در صورت وجود باید فوراً اقدام به حذف آنها شود.
2. طراحی ساختمان‌ها و مکان‌ها: طراحی ساختمان‌ها و مکان‌های تولید باید جلوی حرکت روان در خطوط تولید را نگیرد و ایجاد تقاطع آلودگی را جلوگیری کند.
3. مواد ساختمانی: ساختمان واحد تولیدی باید به گونه ای بنا شده باشد که در آن :- بخشهای پاك Clean و ناپاك Unclean از هم جدا باشد. به نحوی که از انتقال آلودگی ثانویه به مواد درحال فرآوری و محصول نهایی جلوگیرینماید.- در مقابل ورود و لانه گزینی حشرات و پرندگان به طور موثری حفاظت شود.

   - در برابر برف وباران شدید استحکام کافی داشته و ناودانها و راه آبهای کافی وجود داشته باشد.

   - در حد امکان واحد تولیدی در جهت شرق به غرب یا برعکس ساخته شود تا

   - روشنایی مناسب و مطلوبی برای آن فراهم شود.
   سطوح دیوارها و کف:

4. - دیوارها دارای ارتفاعی متناسب با حجم سالنها ، دستگاهها و تجهیزات قابل نصب در آنها باشند.- باید صاف ، بدون ترك، بدون خلل و فرج، قابل شستشو و گندزدایی بوده و دارای رنگ روشنی باشند.- محلهای اتصال به کف واحد تولیدی بدون زاویه باشند.

   - غیر قابل نفوذ به رطوبت و حرارت باشند.

   - کلید و پریزهای تعبیه شده روی دیوار باید قابل تمیز کردن ضد آب باشند.

   - دیوارها بگونه ای ساخته شده باشد که از لانه گزینی جوندگان ممانعت نمایند.

   - جهت جلوگیری از لانه گزینی جوندگان باید از ساختن دیوارهای دو جداره اجتناب کرد.

5. کف قابل شستشوی مداوم:- کف واحد تولیدی باید کاملاً مقاوم و نفوذ ناپذیر، غیر لغزنده، صاف ، بدون خلل و فرج، ترك و شیار باشد.- قابل شستشو و دارای شیب کافی به سمت مسیر فاضلاب باشد تا از تجمع آب در سطح کف واحد تولیدی جلوگیری شود.- رنگ آن بهتر است از نوع روشن انتخاب شود.

   - درمحلهایی که نگهداری و آماده سازی مواد خام با PH اسیدی و یا قلیایی انجام می گیرد، درساختار کف از پوششهای

   مناسب و مقاوم به اسید و قلیا استفاده شود.

   - پی ریزی کف سالن و انبارها باید بگونه ای باشد که تحمل فشار ناشی از سنگینی ماشین آلات و بار وارده بر آنرا داشته باشد.

6. سقف ها:- باید ارتفاع کافی داشته و جهت جلوگیری از ورود اجزاء خارجی یا هرگونه آلودگی به محصول قابلیت تمیز کردن داشته باشد.- در برابر نفوذ یا لانه گزینی حشرات مقاوم بوده و مانع تجمع گرد و خاك و بخارات آب شده و امکان رشد قارچها در سطوح آن به حداقل برسد.- در واحدهایی که از تانکهای رو باز برای فرمولاسیون و تهیه محصول استفاده می شود باید کلیه تیرها ، لوله ها یا سایر اجزای ساختمان زیر سقف کاذب جا سازی شوند ویا آنکه درقسمت بالای خط تولید از پوشش (COVER) قابل شستشو و تمیز کردن استفاده شود.

   - پوششسقفباید به نحوی در نظر گرفته شود که در مقابل عوامل جوی پایدار باشد.

   - به عدم وجود فاصله و فضای باز بین دیوارها با سقفتوجه شود.

7. پنجره‌ها:- کلیه پنجره ها باید دارای اندازه مناسب، قابل شستشو، نظافت و ضدزنگ بوده و به گونه ای طراحی شود که از ورود و تجمع گرد و غبار و آلودگی به داخل سالن تولید ممانعت نماید.- حتی الامکان از شیشه های با پایه پلیمری استفاده شود ویا توسط چسب ایمن سازی شوند، به گونه ای که هنگام شکستن داخل ماده غذایی نریزد.- فاصله پنجره ها از کف حداقل یک متر باشد و لبه پنجره ها به طرف داخل باید شیب 45 درجه داشته باشد تا از تجمع آب در زیر پایه پنجره و زنگ زدگی آن و همچنین تجمع مواد مختلف و آلودگی ها ممانعت شود و نظافت آن آسان و ساده باشد.

   - بهتراست که برای استفاده از نور طبیعی درسالنهای تولید و انبارها ، پنجره ها به صورت زیرسقفی ایجاد شوند

   وکلیه پنجره های داخل سالن های تولید وفرآوری باید بصورت ثابت )غیر قابل بازشدن( بوده و پنجره های موجود

   درسایر قسمتها در صورت باز شو بودن باید مجهز به توری های ریز بافت وقابل شستشو و ضد زنگ باشند.

8. ثبات پنجره‌ها: پنجره‌ها باید ثابت بوده و قابل باز و بسته شدن نباشند.
9. توری متحرک: اگر پنجره‌ها باز و بسته می‌شوند، باید دارای توری متحرکی باشند که از ورود حشرات جلوگیری کند.
10. درب‌ها:کلیه درها باید قابل شستشو و گندزدایی بوده و جنس آنها از مواد زنگ نزن و نفوذ ناپذیر به آب باشند.کلیه درها باید دارای سطوح صاف و رنگ روشن باشد.درها بخوبی چفت شده Sealedو برای جلوگیری از ورود حشرات و جوندگان به خوبی بسته شوند ناحیه زیرین درها هم سطح با کف باشد.

    درها همچنین دارای توری بوده و در صورت شیشه ای بودن حتی الامکان از شیشه های با پایه پلیمری استفاده شود ویا توسط چسب ایمن سازی شوند و در صورت باز و بسته شدن به محیط ناپاك Unclean) باید بطور خودکار باز و بسته شوند.

11. محل ورود و خروج کارگران : محل ورود و خروج کارگران باید دارای پرده هوا یا پرده مکانیکی بوده و برای جلوگیری از ورود حشرات و جوندگان در مواقع عادی بسته باشد. ورود و خروج کارگران از درهای مجهز به توری های سیمی که به طور خودکار بسته می شوند، صورت گیرد و چنانچه ازدرهای بزرگ استفاده می شود، باید در کوچکی در میان آن تعبیه شود. درصورت نیاز این محل مجهز به حوضچه ضد عفونی کفش کارگران باشد و درصورت عدم استفاده از حوضچه ، باید کارکنان از کفشهای کفش داخل سالن تولید استفاده بکنند.
12. سیستم روشنایی و لامپها درسالنهای تولید و انبارها : لامپ ها باید به طور مناسبی در برابر شکستگی حفاظت شده باشند و دارای حفاظ و قاب مناسب( از جنس نشکن) بوده و باید قابل شستشو و تمیز کردن باشند. مقدار روشنایی مورد نیاز بخشهای مختلف عبارتند از:- در تمام مکانهای بازرسی و کنترل 540 لوکس- محیط های کاری 220 لوکس- سایر نقاط 110 لوکس

     

13. محوطه واحد تولیدی :- باید دارای حصارکشی با ارتفاع مناسب باشد، به گونه ای که مانع از ورود حیوانات موذی به محوطه واحد تولیدی شده و حتی المقدور مانع از اثرات سوء شرایط جوی نامساعد گردد.- کلیه خیابانها، پیاده روها و محلهای عبور و مرور داخل محوطه واحد تولیدی باید با آسفالت یا پوشش مناسب دیگری پوشیده شده و شیبکلیه قسمتها به نحوی باشد که هیچگونه تجمع آبیایجاد نگردد.جاده منتهی به واحد تولیدی باید به گونه ای با آسفالت یا پوششمناسب دیگری مفروشگردد که از ورود گل و خاك و آلودگی به داخل واحد جلوگیری نماید

با رعایت اصول GMP . . .

برای دسترسی به لینک های دانلود لطفا اشتراک تهیه کنید.